نقد فیلم The Zone of Interest | کمی آنطرف‌تر از فاجعه

بهشتی در همسایگی جهنم

عصر کانادا – جنگ، یکی از موضوعاتی بوده است که سینماگرها همواره به آن پرداخته‌اند. چرایی آن را می‌توان در اهمیت این موضوع و تأثیر زیادی که بر روند امور انسانی در قرون گذشته داشته است، یافت؛ در این میان می‌توان خصوصاً به جنگ‌های جهانی اشاره کرد که با خسارات و تلفاتی که بر جای گذاشتند، انسان مدرن را برای همیشه به انسانی دیگر تبدیل کردند. تعداد جان باختگان، نحوه‌ی مرگِ آن‌ها، خسارات بسیار کلان به منابع انسانی و محیطی، اسراف سرمایه برای ساختن جنگ‌افزارها و… همگی سبب شدند تا دنیا دیگر نتواند مثل سابق پس از این دو جنگ جهانی باشد.

پرده نقره‌ای سینما، جایی بوده که اتفاقات مربوط به جنگ در آن حضوری همیشگی داشته‌اند، تا حدی که سبکی جداگانه با محوریت «جنگ» وجود دارد. کارگردان‌ها و کمپانی‌های مختلف به دلایل مختلف به این موضوع پرداخته‌اند؛ دلایلی که گاه شخصی بوده‌اند، گاه سیاسی و گاه فقط جنبه‌ی مالی کار در نظر گرفته شده‌ است. کشورهای مختلف و مناسباتِ قدرت، سبب شده‌اند تا هر فیلمِ جنگی رنگ و بوی مخصوص به خود را داشته باشد. البته که قصد ما در اینجا سبک‌شناسیِ جنگ و نمودهای مختلف آن در سینما نیست. در این مقاله قصد ما بررسی یکی دیگر از آثاری می‌باشد که می‌تواند به آن برچسب «جنگ» زد: The Zone of Interest با کارگردانی جاناتان گلیزر (Johnatan Glazer). فیلمی که خلاصه بگویم، خوش ساخت و خلاقانه است و از قاعده‌ی دیگر فیلم‌های جنگی در نکوهش رویدادهای تلخ جنگ جهانی دوم، پیروی می‌کند.

این فیلم، پیش از هر چیز فیلمی درباره‌ی اردوگاه‌های کار اجباری و کوره‌های آدم‌سوزی آشویتز است که همگی با آن آشنا هستیم، با این حال رویکردی متفاوت پیشه کرده تا در مقایسه با دیگر آثار مشابه، منظری جدید برای ارائه داشته باشد. این کوره‌های آدم‌سوزی که یکی از بدترین جنایات بشر در آن‌ها رخ داده است، منجر به کشتن چندین میلیون انسان به دلایل سیاسی، نظامی و اختلاف‌های نژادی و ایدئولوژیک شد.