ثبت تصویر خیره‌کننده از لحظه «اسپاگتی شدن» یک ستاره توسط سیاهچاله‌ای با جرم یک میلیون برابر خورشید
دانشمندان در پهنه کیهان سیاهچاله‌ای پرجرم را مشاهده کرده‌اند که در حال بلعیدن و فروپاشاندن یک ستاره عظیم است.
عصر کانادا – این سیاه‌چاله در کهکشان «ان‌جی‌سی ۳۷۹۹» (NGC 3799) که یک میلیون برابر خورشید جرم دارد، در فاصله ۱۶۰ میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی شیر واقع است.
«رویداد اختلال جزر و مدی» (TDE) زمانی اتفاق می‌افتد که ستاره‌ها به سیاهچالههای پرجرم، که در قلب کهکشان‌ها حاضر هستند و جرمی میلیون‌ها یا میلیاردها برابر خورشید دارند، خیلی نزدیک می‌شوند.
نیروهای گرانشی عظیم سیاه‌چاله‌ها، نیروهای جزر و مد عظیمی را ایجاد می‌کنند که ستاره‌های نزدیک‌شده را همچون یک اسپاگتی که به دور چنگال پیچیده می‌شود به صورت افقی فشرده می‌کنند و در عین حال آنها را به صورت عمودی می‌کشند.
در اثر این فرآیند که به اصطلاح «اثر اسپاگتی» نامیده می‌شود، ستارگان به رشته‌هایی کیهانی از مواد ستاره‌ای تبدیل شده و در اطراف سیاهچالههای عظیم پخش می‌شوند. پس از این مرحله، هر ستاره نابود‌شده به تدریج توسط سیاه‌چاله‌ی پرجرم جذب می‌شود.
این فعل‌و‌انفعال کهکشانی شعله‌های بسیار درخشانی ایجاد می‌کند که با تلسکوپ‌های قوی از روی زمین قابل مشاهده هستند. دانشمندان می‌گویند اگرچه این پدیده نسبتاً رایج است، با این حال یافتن جزر و مدهای عظیمی که نسبتاً نزدیک به زمین اتفاق بیفتند بسیار نادر است.
به گفته اخترشناسان، این جزر و مد تنها در ۱۵ روز ظاهر شد و پس از یک درخشش عظیم نور خود را از دست داد و کمرنگ شد. این پدیده انرژی بسیار کمتری نسبت به سایر جزر و مدها تولید کرد، هرچند دو برابر سریع‌تر از آنها بود، و به همین خاطر جزو جزر و مدهای «دارای درخشندگی کم و سریع» طبقه‌بندی شده است.
ویلم هوگندام، که هدایت این مطالعه را بر عهده داشت، در این باره گفت: «قبلاً سیاه‌چاله‌هایی که ستاره‌ها را نابود می‌کنند دیده شده بودند، با این حال این اولین موردی است که این پدیده را با استفاده از نور مرئی می‌بینیم.»
وی اضافه کرد: «این کشف نشان می‌دهد پدیده سیاه‌چاله‌هایی که ستاره‌ها را نابود می‌کنند می‌تواند بسیار رایج‌تر از آن چیزی باشد که قبلاً تصور می‌شد. فقط ما شاهد وقوع مکرر آن نبوده‌ایم.»
ثبت تصاویر از این پدیده با استفاده از رصدخانه‌های زمینی و فضایی، از جمله تلسکوپ‌های سامانه هشدار نهایی برخورد سیارک به زمین (ATLAS) در کوه‌های هاوایی و تلسکوپ کِک (W. M. Keck) در رصدخانه مونوکی، امکان‌پذیر شده است.
دکتر هوگندام می‌گوید: «ثبت این پدیده می‌تواند به ما درک بهتری از چگونگی رشد سیاهچالههای کلان‌جرم و نحوه جمع‌آوری اجرام در اطراف توسط آنها بدهد.»
یافته‌های مطالعه جدید قرار است این ماه در نشریه علمی «انجمن سلطنتی نجوم» در بریتانیا منتشر شود.
