کشف سرنخ‌هایی از بقا در میکروب‌های سرسخت اتاق‌های تمیز ناسا
پژوهش جدید دانشمندان ناسا و چندین موسسه در سراسر هند و عربستان سعودی، از رشد ۲۶ گونه باکتریایی جدید در اتاق‌های تمیز مرتبط با ماموریت‌های فضایی این آژانس فضایی خبر داده است.
عصر کانادا – گونه‌های ناشناخته و تازه توصیف‌شده، دارای ویژگی‌های ژنتیکی مرتبط با مقاومت در برابر محیط‌های خشن مانند محیط‌های فضایی هستند که اهمیت کنترل دقیق آلودگی را برای جلوگیری از انتقال ناخواسته میکروب در طول مأموریت‌های فضایی برجسته می‌کند.
به نقل از فیز، فضاپیماها در اتاق‌های تمیز مونتاژ می‌شوند که تأسیسات بسیار تخصصی هستند و برای حفظ سطوح بسیار پایین گرد و غبار و ریزارگانیسم‌ها طراحی شده‌اند. این محیط‌های کنترل‌شده به خودی خود بسیار خشن هستند و جریان هوا، دما و رطوبت کاملا تنظیم‌شده‌ای دارند که مانع از بقای میکروب‌ها می‌شود. با وجود این، برخی از ریزارگانیسم‌ها موسوم به «اکستریموفیل»(Extremophile) در چنین محیط‌هایی رشد می‌کنند.
پروفسور «الکساندر روسادو»(Alexandre Rosado) پژوهشگر «دانشگاه علم و فناوری ملک عبدالله»(KAUST)، پژوهشگر ارشد این پروژه و از اعضای چندین گروه کاری ناسا در زمینه حفاظت سیاره‌ای و میکروبیولوژی فضایی گفت: هدف پژوهش ما درک خطر انتقال اکستریموفیل‌ها در ماموریت‌های فضایی و شناسایی ریزارگانیسم‌هایی بود که ممکن است در شرایط خشن فضا زنده بمانند. این تلاش برای نظارت بر خطر آلودگی میکروبی و محافظت در برابر استعمار غیرعمدی سیاره‌های تحت کاوش بسیار مهم است.
دانشمندان تحلیل جامعی را درباره ریزارگانیسم‌های در حال رشد در اتاق‌های تمیز ناسا انجام دادند و دریافتند بسیاری از گونه‌های جدید دارای ژن‌هایی هستند که آنها را در برابر آلودگی‌زدایی و تشعشع مقاوم می‌کنند. برخی از ژن‌های کشف‌شده با ترمیم DNA، سم‌زدایی مولکول‌های مضر و بهبود متابولیسم مرتبط بودند که همگی به افزایش بقای گونه‌ها کمک می‌کنند.
این ژن‌ها می‌توانند به ارائه راهبردهای جدید زیست‌فناوری ختم شوند که به حفظ مواد غذایی و داروها کمک می‌کنند. «جونیا شولتز»(Junia Schultz) دانشجوی مقطع فوق دکتری دانشگاه علم و فناوری ملک عبدالله و از پژوهشگران این پروژه گفت: این یافته‌ها نه تنها ملاحظات مهمی را برای حفاظت از سیاره مطرح می‌کنند، بلکه دریچه‌ای را برای نوآوری در حوزه زیست‌فناوری نیز می‌گشایند. سفر فضایی فرصتی را برای مطالعه ریزارگانیسم‌هایی که دارای ژن‌های مقاومت در برابر فشار هستند، فراهم می‌کند. ژن‌های شناسایی‌شده در این گونه‌های باکتریایی تازه کشف‌شده را می‌توان برای کاربردهایی در پزشکی، حفظ مواد غذایی و سایر صنایع مهندسی کرد.
این پژوهش به ناسا در پیش‌بینی نوع باکتری‌هایی که فضانوردان در ماموریت‌های فضایی خود با آنها روبه‌رو خواهند شد و همچنین در تدوین راهبردهایی برای کاهش آلودگی میکروبی در اتاق‌های تمیز کمک می‌کند.
دکتر «کاستوری ونکاتسواران»(Kasthuri Venkateswaran) دانشمند ارشد بازنشسته «آزمایشگاه پیش‌رانش جت» ناسا و از پژوهشگران ارشد این پروژه گفت: همکاری دانشگاه علم و فناوری ملک عبدالله با ناسا نشان‌دهنده یک اتحاد پیشگامانه است که مرزهای علوم فضایی و ستاره‌شناسی را پیش می‌برد. ما با هم در حال کشف اسرار میکروب‌هایی هستیم که در شرایط خشن فضا مقاومت می‌کنند و می‌توانند انقلابی را در علوم زیستی، مهندسی زیستی و اکتشافات میان‌سیاره‌ای پدید آورند.
این پژوهش در مجله «Microbiome» به چاپ رسید.
