خاصیت قابل توجه داروی دیابت در افزایش طول عمر

براساس یک مطالعه جدید، متفورمین که دارویی است که به عنوان درمان خط اول برای دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود، با ۳۰ درصد در کاهش خطر مرگ همراه بوده است. این تحقیق به شواهد رو به رشدی می‌افزاید که نشان می‌دهد این داروی رایج ممکن است دارای خواص ضد پیری باشد.

عصر کانادا – برای دهه‌ها، داروی متفورمین درمان خط اول برای افراد دیابتی نوع ۲ بوده است که نمی‌توانند قند خون خود را به تنهایی از طریق رژیم غذایی و ورزش کنترل کنند. در سال‌های اخیر، تحقیقات نشان داده است که خواص تقویت‌کننده سلامت این دارو فراتر از دیابت است و با کاهش خطر زوال عقل و کاهش درد آرتروز زانو همراه است.

به نقل از نیواطلس، یک مطالعه جدید به رهبری دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو (UC San Diego) نشان داده است که استفاده از متفورمین توسط زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ با افزایش طول عمر مرتبط است، که منظور از آن، رسیدن به سنین بسیار بالا مانند ۹۰ سال و بیشتر است.

متفورمین به عنوان فعال کننده ژن FOXO3 شناخته می‌شود، ژنی که به شدت در فرآیندهای پیری و طول عمر نقش دارد. این ماده در تنظیم پاسخ سلولی به استرس، مانند استرس اکسیداتیو، که یک عامل کلیدی در پیری است، نقش دارد. این ماده ژن‌هایی را فعال می‌کند که بقای سلول و مقاومت در برابر مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی یا آپوپتوز را افزایش می‌دهند و در تنظیم مکانیسم‌های ترمیم دی‌ان‌ای نیز نقش دارد.

با این حال، مطالعات انجام‌شده در مورد ارتباط بین متفورمین و طول عمر در موش‌ها و انسان‌ها تاکنون نتایج متفاوتی به همراه داشته‌اند. در حالی که این مطالعات پیشین عمدتا بر ارتباط بین متفورمین و مرگ‌ومیر یا بیماری تمرکز داشته‌اند، هیچ مطالعه مشاهده‌ای یا کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی‌شده (RCT) بررسی نکرده است که آیا متفورمین موجب افزایش طول عمر استثنایی می‌شود یا خیر. بنابراین، پژوهشگران در این مطالعه جدید به بررسی این موضوع پرداختند و برای این منظور از روشی تحقیقاتی به نام «چارچوب شبیه‌سازی کارآزمایی هدفمند» استفاده کردند که روشی است که طراحی یک کارآزمایی بالینی را شبیه‌سازی می‌کند، زمانی که انجام واقعی چنین کارآزمایی‌ای امکان‌پذیر نیست.

آن‌ها داده‌های حاصل از مطالعه ابتکار سلامت زنان را بررسی کردند که شامل ۴۳۸ زن یائسه بود که به‌تازگی به دیابت نوع ۲ مبتلا شده و درمان با داروهای ضد دیابت را آغاز کرده بودند. مطالعه یک گروه بزرگ از زنان در آمریکا را برای بیش از ۳۰ سال، از میانسالی تا سنین ۹۰ سال و بالاتر، دنبال کرده است. پژوهشگران به‌طور خاص زنانی را که فقط متفورمین مصرف می‌کردند با زنانی که تنها از دسته دیگری از داروهای کاهش‌دهنده قند خون به نام سولفونیل‌اوره استفاده می‌کردند، مقایسه کردند. آن‌ها اطمینان حاصل کردند که این دو گروه از نظر سن، سبک زندگی، شرایط سلامتی و سایر عوامل، تا حد امکان مشابه باشند تا مقایسه‌ای منصفانه صورت گیرد.

یافته کلیدی این مطالعه این بود که زنانی که متفورمین را شروع کردند، ۳۰٪ کمتر در معرض خطر مرگ پیش از رسیدن به سن ۹۰ سالگی قرار داشتند.  این یافته نشان می‌دهد که شروع متفورمین پس از تشخیص دیابت نوع ۲ در مقایسه با شروع سولفونیل اوره با احتمال بیشتری برای زندگی طولانی‌تر همراه است.

محققان می‌گویند: در این اولین کارآزمایی هدفمند که متفورمین و طول عمر استثنایی را شبیه‌سازی می‌کرد، دریافتیم که شروع متفورمین در مقایسه با شروع سولفونیل اوره، طول عمر استثنایی را در بین زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ افزایش می‌دهد.

مهم‌ترین محدودیت‌های این مطالعه شامل بررسی صرف زنان، عدم لحاظ کردن گروه مقایسه‌ی غیر دیابتی و عدم لحاظ کردن گروه مقایسه‌ی مصرف‌کننده‌ی دارونما بود. در واقع، به دلیل همین محدودیت‌ها است که محققان توصیه می‌کنند یافته‌ها باید با احتیاط تفسیر شوند. آن‌ها همچنین تاکید می‌کنند که مطالعات آینده برای تعیین علت اصلی رابطه‌ی بین متفورمین و طول عمر مورد نیاز است.

نکته قابل توجه این است که این تحقیق در مراحل اولیه خود قرار دارد و این بدان معناست که نباید بدون دستور و تجویز پزشک تصمیم به مصرف داروی دیابت یا تغییر داروی دیابت تجویز شده کرد.

مصرف هر گونه دارویی باید با نظر و مشورت پزشک انجام شود و مصرف خودسرانه دارو می‌تواند با نتایج جبران ناپذیری همراه باشد.