تخریب غم‌انگیز یکی از زیباترین بنا‌های تورنتو: بنای ویلیام اچ. رایت
بنای ویلیام اچ رایت در تورنتو، نمادی از معماری مدرن و دفتر روزنامه گلوب اند میل، تخریب شد اما ورودی آرت‌دکو آن هنوز باقی است.
عصر کانادا – تورنتو شهری است که همیشه در حال تغییر و تحول بوده؛ شهری که آسمان‌خراش‌های مدرنش هر روز چشم‌انداز تازه‌ای خلق می‌کنند. اما در دل این توسعه پرسرعت، بسیاری از شاهکارهای معماری گذشته نابود شده‌اند. یکی از برجسته‌ترین این نمونه‌ها، بنای ویلیام اچ رایت است؛ ساختمانی شش‌طبقه با معماری مدرن و ساده که روزگاری بخشی مهم از تاریخ رسانه‌ای و شهری تورنتو محسوب می‌شد. امروز، تنها تکه‌هایی از این بنا باقی مانده‌اند تا یادآور دورانی باشند که حالا بیشتر به خاطره می‌مانند تا واقعیت.
تولد ساختمانی برای روزنامه‌نگاران
بنای ویلیام اچ رایت در گوشه خیابان‌های یورک و کینگ در سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۸ توسط شرکت معماری Mathers and Haldenby ساخته شد. پیش از آن، این زمین محل استقرار مجموعه‌ای از مؤسسات محلی از جمله هتل امپریال، یک خیاطی، رستوران، ابزارفروشی و آرایشگاه بود.
این ساختمان به افتخار ویلیام هنری رایت، بنیان‌گذار روزنامه مشهور گلوب اند میل نامگذاری شد و بیش از سه دهه دفتر مرکزی این روزنامه بود. شش طبقه پرجنب‌وجوش بنای ویلیام اچ. رایت، هر روز شاهد نگارش و انتشار میلیون‌ها کلمه‌ای بودند که افکار عمومی تورنتو و سراسر کانادا را شکل می‌دادند و به شهرت او افزودند.
روزهای اوج بنای ویلیام اچ رایت
در سال ۱۹۷۴، روزنامه گلوب اند میل تصمیم گرفت به ساختمانی مدرن‌تر و بزرگ‌تر در خیابان فرانت غربی نقل مکان کند؛ ساختمانی که توسط شرکت WZMH Architects طراحی شد و پیش‌تر دفتر روزنامه «تورنتو تلگرام» و سپس «تورنتو استار» بود. در همین سال‌ها، بنای ویلیام اچ. رایت نمادی از توسعه تورنتو بود.
انتقال دفتر مرکزی به این مکان، نقطه عطفی برای روزنامه محسوب می‌شد. اما همزمان به معنای خداحافظی با بنای ویلیام اچ. رایت بود. همان سال، این ساختمان تخریب شد تا جای خود را به برج اکسچنج، بخشی از مجموعه عظیم فرست کانادین پلیس بدهد.
ویژگی ماندگار بنای ویلیام اچ. رایت
هرچند کل بنای ویلیام اچ. رایت از میان رفت، اما یکی از ویژگی‌های بارزش نجات یافت: ورودی آرت‌دکوی زیبا و باشکوه. این ورودی به بنای جدید گلوب اند میل منتقل شد و برای سال‌ها، روزنامه‌نگاران و بازدیدکنندگان از همان درهایی وارد می‌شدند که زمانی سمبل ساختمان اصلی بود.
این جابجایی نه‌تنها نشانه‌ای از تداوم تاریخی بود، بلکه نشان می‌داد تورنتو حتی در میان توسعه بی‌وقفه‌اش، گاهی به گذشته احترام می‌گذارد و ارزش بنای ویلیام اچ. رایت را حفظ می‌کند.
خداحافظی دوباره؛ فرانت و اسپادینا
دفتر جدید روزنامه در خیابان فرانت و اسپادینا تا دهه‌ها محل فعالیت پرشور روزنامه‌نگاران بود. اما با گذشت زمان، انتقادها به طراحی ساده و بی‌روح این ساختمان افزایش یافت. در سال ۲۰۱۶، گلوب اند میل با این مکان نیز خداحافظی کرد و به مرکز تازه‌ای در خیابان کینگ شرقی نقل مکان نمود.
ساختمان قدیمی در نهایت تخریب شد تا جا برای پروژه بزرگ د ول (The Well) باز شود؛ مجتمعی چندمنظوره که برگرفته از معماری بنای ویلیام اچ. رایت است و شامل برج‌ها و مراکز خرید مختلف می‌شود.
یادگارهایی که باقی ماندند
سرنوشت بنای ویلیام اچ رایت اما کاملاً به فراموشی سپرده نشد. درهای بزرگ آن در سال ۲۰۲۲ در لابی دفتر مرکزی جدید تورنتو استار در پروژه د ول دوباره نصب شدند؛ گویی روح بنا هنوز در میان معماری مدرن شهر زنده است.
علاوه بر این، بخش‌هایی از سنگ‌کاری‌های این ساختمان در پارک گیلد در منطقه اسکاربرو نگهداری می‌شوند تا علاقه‌مندان به تاریخ معماری تورنتو همچنان بتوانند تکه‌هایی از آن گذشته باشکوه و بنای ویلیام اچ. رایت را لمس کنند.
نتیجه‌گیری
بنای ویلیام اچ رایت شاید دیگر در خیابان‌های تورنتو دیده نشود، اما ردپای آن همچنان در خاطرات و گوشه و کنار شهر زنده است. این ساختمان نمونه‌ای است از اینکه چگونه توسعه شهری می‌تواند تاریخ را زیر سایه برج‌های شیشه‌ای مدفون کند و در عین حال، با حفظ بخش‌هایی کوچک، گذشته را به آینده پیوند دهد.
