بحران مهاجرتی کانادا؛ ۴۷ هزار دانشجوی خارجی در خطر اخراج

هشدار درباره غیبت گسترده دانشجویان بین‌المللی در کانادا

داره مهاجرت کانادا تأیید کرده است که سرنوشت بیش از ۴۷ هزار دانشجوی بین‌المللی در این کشور نامشخص است. «آیشا ظفر»، یکی از مدیران ارشد این اداره، در جلسه‌ای رسمی در پارلمان در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که این آمار بر پایه‌ی گزارش کالج‌ها و دانشگاه‌ها تهیه شده است. مؤسساتی که گفته‌اند شمار زیادی از دانشجویان خارجی در کلاس‌های خود حاضر نمی‌شوند.

او تأکید کرد که بررسی‌ها برای تعیین وضعیت دقیق این افراد ادامه دارد. اما افزود که این مشکل تازگی ندارد. در بهار همان سال نیز حدود ۵۰ هزار دانشجو، از جمله نزدیک به ۲۰ هزار نفر از هند به عنوان «غایب» ثبت شده بودند.

این آمارها نشانه‌ای روشن از ضعف نظارتی در سیستم آموزشی و مهاجرتی کاناداست. همچنین کارشناسان هشدار می‌دهند که این روند می‌تواند به افزایش اخراج دانشجویان خارجی از کانادا منجر شود. علاوه بر این، کلاهبرداری‌های گسترده از طریق ویزای تحصیلی کانادا و ثبت‌نام‌های جعلی همچنان رو به افزایش است.

هشدار درباره سوءاستفاده از ویزای تحصیلی کانادا

شاید بپرسید که چطور باندهای بین‌المللی توانسته‌اند از سیستم دانشجویی کانادا صدها میلیون دلار کلاهبرداری کنند؟ پاسخ در ضعف بزرگ نظارتی دولت نهفته است. اداره مهاجرت کانادا در گزارش رسمی خود در فوریه ۲۰۲۴، عملا اعتراف کرده که هیچ ابزاری برای مجازات موسسات آموزشی متخلف در اختیار ندارد.

این یعنی یک کالج می‌تواند به راحتی غیبت دانشجویانش را گزارش نکند و با هیچ عواقبی هم روبرو نشود. منتقدانی مانند «الکسی برونل دوسپ» می‌گویند که این بی‌توجهی دولت، یک «چراغ سبز» برای کلاهبرداران از طریق ویزای تحصیلی کانادا بوده است.

تحقیقات «رادیو کانادا» هم نشان می‌دهد که این کلاهبرداران با سوءاستفاده از همین ضعف، توانسته‌اند یک تجارت میلیون دلاری از ثبت‌نام‌های جعلی به راه بیندازند.

دانشجویان خارجی در آستانه از دست دادن مجوز کار

بحران دانشجویان بین‌المللی در کانادا به مرحله‌ای رسیده که نه‌تنها پیامدهای قانونی سنگینی برای افراد در پی دارد، بلکه به یک جنجال سیاسی و اجتماعی گسترده تبدیل شده است. دانشجویانی که مقررات تحصیلی یا مهاجرتی را رعایت نکنند، اکنون با خطر از دست دادن مجوز کار و حتی اخراج از کشور روبه‌رو هستند. مسئله‌ای که نگرانی‌های زیادی را در جامعه دانشگاهی و مهاجرتی برانگیخته است.

از یک سو، گروه‌های حامی از جمله فدراسیون دانشجویان کانادا هشدار داده‌اند که سخت‌گیری‌های بیش از حد می‌تواند استعدادهای واقعی را از ادامه تحصیل بازدارد. همچنین افراد آسیب‌پذیر را در معرض کلاهبرداری آموزشی قرار دهد.

از سوی دیگر، سیاستمداران منتقد مانند «دن آلبا»، نماینده محافظه‌کار، دولت لیبرال را مسئول این «سیستم از کار افتاده» می‌دانند. در همین حال، این بحران در شبکه‌های اجتماعی نیز به نمادی از سوء‌مدیریت دولت در حوزه مهاجرت و آموزش تبدیل شده است.

کاهش ۷۱ درصدی صدور ویزای تحصیلی کانادا

دولت جدید کانادا به نخست‌وزیری «مارک کارنی» در حال یک تغییر مسیر اساسی در سیاست‌های مهاجرتی است و دانشجویان بین‌المللی در مرکز این تحول قرار دارند. با کاهش شدید ۷۱ درصدی در صدور ویزای تحصیلی کانادا در شش ماهه اول ۲۰۲۵، دولت به وضوح نشان داده که دوران پذیرش گسترده به پایان رسیده است.

این اقدام در راستای برنامه جامع مهاجرتی ۲۰۲۵-۲۰۲۷ انجام می‌شود که نه تنها تعداد ساکنان موقت را ۲۰ درصد کم می‌کند، بلکه به طور مشخص، مهاجران اقتصادی را به دانشجویان ترجیح می‌دهد.

در کنار این محدودیت‌ها، «IRCC»  قصد دارد با ابزارهایی مانند بازرسی‌های دقیق‌تر تا سال ۲۰۲۶ و استفاده از هوش مصنوعی، جلوی کلاهبرداری‌ها را بگیرد. اما نگرانی اصلی این است که این سیاست‌ها، نوش‌دارو پس از مرگ سهراب باشد. درنتیجه نتواند باعث جلوگیری از اخراج دانشجویان خارجی از کانادا شود.

کانادا در دوراهی جذب استعداد یا مقابله با فساد

برنامه دانشجویان بین‌المللی کانادا بر سر یک دوراهی قرار گرفته است. چرا که تمرکز بر درآمدزایی، اعتبار آن را خدشه‌دار کرده است. «ایوان میچل»، وکیل مهاجرت، به خوبی توضیح می‌دهد که چگونه این برنامه سودآور، به دلیل ضعف در نظارت و بازرسی، به بهشتی برای کلاهبرداران تبدیل شده است.

نتیجه این بی‌توجهی، خشم عمومی و اتهاماتی جدی علیه موسساتی مانند «کانستوگا» به عنوان «کارخانه مدرک‌سازی» در فضای مجازی است.

در حال حاضر، آینده این برنامه به بازگرداندن اعتماد به کل سیستم مهاجرتی بستگی دارد تا هم از اخراج گسترده دانشجویان خارجی از کانادا جلوگیری شود و هم کانادا همچنان یک مقصد جذاب برای استعدادهای واقعی باقی بماند.