گردباد قطبی در راه است: کانادا آماده سردترین کریسمس یک دهه اخیر میشود
پیشبینیهای جدید از وضعیت آبوهوای کانادا در کریسمس میگوید موج هوای سرد در راه است و ممکن است این کشور سردترین کریسمس خود را تجربه کند.
عصر کانادا – مناطق شمالشرقی ایالات متحده و بسیاری از بخشهای کانادا در آستانه ورود به یکی از سختترین دورههای سرمای دهه اخیر قرار گرفتهاند؛ سرمایی که درست در آستانه کریسمس میتواند وضعیت آبوهوای کانادا را بهطور کامل دگرگون کند.
بر اساس پیشبینی تازه «یهودا کوهن»، اقلیمشناس MIT، موج هوای یخزدهای که در راه است ممکن است به یکی از گستردهترین و شدیدترین موجهای سرد روی زمین تبدیل شود—رویدادی که بسیاری آن را به آشفتگی کمسابقه گردباد قطبی نسبت میدهند.
این هشدارها پرسش بزرگی را مطرح کردهاند: آیا کانادا واقعاً در آستانه سردترین کریسمس دهه خود قرار دارد؟
پیشبینی وضعیت آبوهوای کانادا در کریسمس
کوهن در پستی که اواخر نوامبر در شبکههای اجتماعی منتشر کرد، نوشت مدل هوش مصنوعی توسعهیافته توسط گروهی از پژوهشگران چند دانشگاه پیشبینی میکند که گستردهترین ناحیه در معرض سرمای شدید، دشتهای کانادا تا سواحل شرقی آمریکا، قرار خواهد گرفت. او تأکید کرد که این موج سرد میتواند با گردباد قطبی مرتبط باشد و بر وضعیت آبوهوای کانادا و برخی از نواحی ایالات متحده در کریسمس تأثیر چشمگیری بگذارد.
بهکار بردن عنوان «سردترین ناحیه زمین» توجه زیادی جلب کرده و بسیاری را به پرسش واداشته که منظور دقیق این اصطلاح چیست؟ آیا چنین نامگذاری با واقعیتهای اقلیمی سازگار است یا خیر.
منظور از «سردترین نقطه» چیست؟
کوهن در گفتوگو با شبکه سیتیوی توضیح داد که واژه «شدید» در اقلیمشناسی به معنای شرایطی غیرمعمول نسبت به میانگین آن منطقه است. یعنی نه الزاماً سردتر از سیبری یا جنوبگان، بلکه نسبت به دمای معمول خودِ کانادا و آمریکا، بسیار سردتر از حد نرمال خواهد بود.
نقش گردباد قطبی و نوسانهای جوی
بر اساس تحلیل کوهن از نوسانهای قطبی و گردباد شمالگان، که در ۲۴ نوامبر در وبلاگش منتشر شد، انتظار میرود دماهای پایینتر از حد معمول ابتدا در غرب کانادا شکل بگیرند. سپس به سمت مرکز و شرق کانادا و ایالات متحده حرکت کنند.
او افزود: «در هفته دوم دسامبر، هوای سرد ممکن است از آلاسکا و شمالغرب کانادا شروع شده و به جنوب و شرق گسترش یابد.»
گردباد قطبی هنگامی که از تعادل خارج شده یا چرخشش کند میشود، هوای فوقالعاده سرد را به عرضهای پایینتر (جنوبتر) میفرستد. یعنی به بخشهایی از لسآنجلس، جنوب کانادا، شمال آمریکا، اروپا و آسیا، در زمانهای متفاوت.
کشیدگی گردباد قطبی: مثل کش آمدن یک کش لاستیکی
کوهن این پدیده را «کشش گردباد» مینامد. او گفت: «گردباد قطبی مانند یک کش است که میتواند در جهتهای مختلف کشیده شود و هوای سرد داخل خود را آزاد کند.»
در چنین شرایطی، یک بخش از کشش به سوی آسیا میرود و دیگری به سوی آمریکای شمالی، یعنی ابتدا کانادا و سپس ایالات متحده. هوای سرد همان مسیر کشش را دنبال میکند.
به گفته او، این رویدادها معمولاً کوتاهمدتاند اما اگر در ماه دسامبر موارد بیشتری از این «کشش» رخ دهد، ممکن است سرمای بسیار شدید در سراسر کانادا شکل گیرد.
هوای سردِ سیبری در راه کانادا
هوای یخزدهای که از سیبری سرچشمه میگیرد، از فراز قطب شمال عبور کرده و به کانادا و سپس آمریکا میرسد.
«دیو فیلیپس»، کارشناس سازمان محیطزیست کانادا، گفت این هوای فوقالعاده سرد که معمولاً در اواخر ژانویه یا اوایل فوریه دیده میشود، امسال زودتر از موعد ظاهر شده است. او توضیح داد: «این هوا سنگین و بسیار متراکم است. از شمال سرازیر میشود و مرکز آن حوالی خلیج هادسون قرار دارد.»
تأثیر سرمای زودرس بر زندگی مردم
فیلیپس این هوای سرد را «وحشیانه» توصیف کرد. زیرا جریان هوای شمالغربی از آلاسکا و یوکن وارد کانادا شده و بدون بارش یا ذوب شدن، ماندگار شده است. او هشدار داد: «احتمال یخزدگی پوست و هیپوترمی وجود دارد، و این رویداد کوتاهمدت نیست.»
فیلیپس افزود: «این فقط دو یا سه روز هوای سرد نیست، بادهای یخزده پایدارند و بهراحتی از بین نمیروند.»
چشمانداز از وضعیت آبوهوای کانادا در کریسمس
براساس پیشبینیها از وضعیت آبوهوای کانادا در کریسمس، دسامبر امسال بیشتر نواحی این کشور سردتر از حد معمول خواهد بود. همچنین احتمال دارد در ژانویه و فوریه نیز موجهای مشابه سردی دوباره رخ دهد.
با این حال، او نکته مثبتی هم اضافه کرد: «تقریباً میتوان گفت که امسال کریسمس سفید تضمین شده است.» ولی تأکید کرد که این الزماً نشانهٔ زمستانی سخت نیست. او همچنین در این رابطه افزود: «ممکن است نرمال باشد، یا کمی گرمتر، یا سردتر. هنوز مطمئن نیستیم.»
طبق گفته فیلیپس، شهرهایی مانند سَسکاتون، وینیپگ، اتاوا و کبکسیتی در هفتههای آینده سرمای بیشتری نسبت به معمول تجربه خواهند کرد.
هشدارهای هواشناسی در سراسر کشور
در همین حال، بخشهای مختلفی از کانادا تحت هشدارهای زرد رنگ برای بوران، باد و کولاک و گردباد قطبی قرار دارند.
- انتاریو، بیانیه ویژهای درباره برف ناشی از «اثر دریاچه» منتشر شده که احتمال بارش تا ۱۵ سانتیمتر تا عصر شنبه را دارد. جادهها و پیادهروها ممکن است بهسختی قابلعبور باشند.
- کبک، هشدار بوران برفی صادر شده است. انتظار میرود از شنبه بعدازظهر تا شب، برفهای سنگین همراه با باد، دید را تا نزدیک صفر کاهش دهند.
- غرب کانادا (از جمله بریتیشکلمبیا)، هشدار بارش ۲۰ سانتیمتر برف تا عصر شنبه داده شده است با احتمال کاهش دید در برخی ساعات.
- آلبرتا، هشدار سرمای شدید صادر شده و دمای احساسی (با باد) ممکن است به منفی ۴۰ درجه برسد.
اين هشدار بیان میکند: «سرمای شدید همه را در معرض خطر قرار میدهد.»
وضعیت آبوهوای استانهای شمالی کانادا در کریسمس
- ساسکاچوان، صبح شنبه سرمای منفی ۴۰ درجه همراه با باد شدید گزارش شده است.
- یوکن، بهویژه در شهرهای «تسلین» و «وایتهورس»، هشدار بارش ۲۰ سانتیمتر برف تا شنبه شب صادر شده است.
- دمپستر، بوران کامل همراه با بادهای تند، برف شدید و دید تقریباً صفر پیشبینی شده است.
- پانگنیرتونگ در نوناووت، اختلالات پیدرپی جوی بر فراز تنگه دیویس، تا صبح یکشنبه حدود ۱۵ سانتیمتر برف دیگر به همراه خواهد داشت.
سازمان محیطزیست کانادا هشدار داده: «برای تغییرات سریع و شرایط دشوار سفر آماده باشید.»
توصیه نهایی سازمان محیطزیست کانادا
این سازمان از همهٔ شهروندان خواسته هشدارها و پیشبینیهای منتشرشده توسط محیطزیست کانادا را پیوسته رصد کنند تا در برابر سرمای شدید، بوران و خطر یخزدگی آماده باشند.
