تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که سیر خواص بسیاری برای سلامتی دارد. از جمله خواص سیر می توان به محافظت در برابر سرماخوردگی و کمک به کاهش فشار خون و سطح کلسترول اشاره کرد.
عصر کانادا – «بگذار غذا داروی تو باشد و دارو غذای تو باشد.»
این جمله به اهمیت غذایی که می خوریم اشاره دارد و به این معناست که بهترین دارو داشتن یک رژیم غذایی سالم است.
این عبارت از سخنان بقراط، پزشک معروف یونان باستان است که به پدر طب غرب نیز شهرت دارد.
وی سیر را برای درمان بیماری های مختلفی تجویز می کرده است که بسیاری از این اثرات مفید امروزه توسط علم مدرن نیز تأیید شده اند.
۱. سیر ترکیبات قابل توجهی با خواص دارویی دارد
به گزارش دکتر بهشتیان، سیر گیاهی از خانواده آلیوم ها (پیاز) است، و در خانواده ی پیاز، موسیر و تره قرار می گیرد.
به هر بخش از گل کامل سیر یک حبه می گویند. حدود ۱۰ تا ۲۰ حبه در یک گل سیر وجود دارد.
سیر در بسیاری از نقاط جهان رشد می کند و به دلیل بوی قوی و طعم لذیذی که دارد یکی از مواد محبوب در آشپزی محسوب می شود.
با این حال، در طول تاریخ باستان، مردم به طور گسترده از خواص دارویی سیر استفاده می کردند. شواهدی مبنی بر استفاده ازسیر توسط بسیاری از تمدن های بزرگ باستانی از جمله مصری ها، یونانی ها، رومی ها، چینی ها و هندی ها وجود دارد.
امروزه دانشمندان دریافته اند که بیشتر فواید سیر برای سلامتی به دلیل ترکیبات گوگردی آن است که هنگام خرد کردن، له کردن یا جویدن یک حبه سیر تشکیل می شود.
شاید شناخته شده ترین ترکیب موجود در سیر، آلیسین باشد. با این حال، آلیسین یک ترکیب ناپایدار است که پس از برش دادن یا خرد کردن آن تنها برای مدت کوتاهی در سیر تازه وجود دارد.
از انواع ترکیبات دیگری که در ایجاد خواص سیر نقش دارند می توان از دی آلیل دی سولفید و اس-آلیل سیستئین نام برد.
ترکیبات گوگردی سیر از طریق دستگاه گوارش وارد بدن می شود. سپس در سراسر بدن حرکت کرده و اثرات بیولوژیکی قوی خود را اعمال می کنند.
۲. سیر در عین مغذی بودن، بسیار کم کالری است
سیر فوق العاده مغذی است. یک حبه سیر (حدود ۳ گرم سیر) حاوی ۴.۵ کالری، ۰.۲ گرم پروتئین و ۱ گرم کربوهیدرات است.
سیر منبع خوبی از چندین ماده مغذی به حساب می آید، به ویژه:
- منگنز
- ویتامین B6
- ویتامین C
- سلنیوم
- فیبر
۳. از خواص سیر افزایش مقاومت بدن در برابر برخی بیماری ها از جمله سرماخوردگی
تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۶ نشان می دهد که عصاره سیر کهنه (AGE) می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند .
این مطالعه نشان داد افرادی که در طول فصل سرماخوردگی و آنفولانزا به مدت ۳ ماه از مکمل های AGE استفاده کردند در صورت ابتلا به این بیماری های شایع، علائم کمتر و خفیف تری داشتند و تعداد روزهای کمتری بدلیل بیماری از مدرسه یا محل کار خود غیبت کردند.
نتایج تحقیقات دیگری نشان می دهد که ترکیبات موجود در سیر دارای خواص ضد ویروسی می باشند. به این معنا که علاوه بر تقویت سیستم ایمنی، به جلوگیری از ورود ویروس ها به سلول های میزبان یا تکثیر آن ها در سلول های بدن کمک شایانی می کند.
۴. سیر می تواند فشار خون را کاهش دهد
بر اساس گزارشات سازمان جهانی بهداشت، بیماری های قلبی عروقی مانند حمله قلبی و سکته مغزی بیشترین علل مرگ و میر هستند. فشار خون بالا یکی از مهم ترین عواملی است که ممکن است منجر به این بیماری ها شود.
یک بررسی گسترده در سال ۲۰۲۰ از تحقیقات انجام یافته نشان داد که مکمل های سیر برای کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا مفید واقع شده اند. محققان این خاصیت سیر را با کاهش ۱۶ تا ۴۰ درصدی خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مرتبط دانستند .
تجزیه و تحلیل ها نشان می دهند که اثر سیر بر روی فشار خون مشابه برخی از داروهای تجویزی برای این بیماری است، با این تفاوت که سیر عوارض جانبی کمتری به همراه دارد.
براساس تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۹ مشخص شد که آلیسین موجود در سیر ممکن است تولید آنژیوتانسین II را محدود کند، این هورمون موجب افزایش فشار خون می گردد. آلیسین همچنین می تواند رگ های خونی را در حالت انبساط و آرامش قرار داده و به روند راحت تر جریان خون نیز کمک کند .
۵. سیر موجب کاهش سطح کلسترول و خطر ابتلا به بیماری قلبی می گردد
یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۸ نشان داده است که سیر می تواند سطح کلسترول کلی بدن و کلسترول بد (LDL) را کاهش دهد. محققانِ این مطالعه به افراد مبتلا به کلسترول بالا توصیه می کنند که سیر بیشتری بخورند، اما هشدار می دهند که برای تأیید یافته های آنها به تحقیقات بیشتری نیاز می باشد .
طبق تحقیقات سال ۲۰۱۶، مصرف مکمل های سیر در مدت بیش از ۲ ماه احتمال کاهش سطح LDL را به ۱۰ درصد می رساند. این تأثیر در افرادی مشاهده شده است که مقدار کلسترول آن ها تا حد کمی افزایش داشته باشد.
اما به نظر نمی رسد سیر همان اثری را که روی میزان کلسترول دارد، بر روی سطح تری گلیسیرید نیز داشته باشد. تری گلیسیرید یکی دیگر از عوامل مهمی است که در خطر ابتلا به بیماری های قلبی دخالت دارد.
طبق بررسی های انجام شده سیر بر میزان کلسترول خوب (HDL) تأثیری ندارد.
۶. سیر حاوی آنتی اکسیدان هایی است که احتمال پیشگیری از بیماری آلزایمر و زوال عقل را افزایش می دهد
آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد به روند پیری و زوال شناختی مغز کمک می کند.
سیر حاوی آنتی اکسیدان هایی است که مکانیسم های دفاعی بدن را در برابر آسیب اکسیداتیو تقویت می کند. تحقیقات نشان می دهند که این آنتی اکسیدان ها ممکن است به طور قابل توجهی منجر به کاهش استرس اکسیداتیو (عدم تعادل بین دریافت اکسیژن و توانایی یک اکو سیستم در خنثی سازی یا ترمیم آسیب ها) گشته و خطر ابتلا به بیماری های مرتبط مانند بیماری آلزایمر را کاهش دهند که رایج ترین شکل زوال عقل می باشد.
مطالعات انجام یافته بر روی حیوانات نشان می دهد که آلیسین موجود در سیر به محافظت در برابر زوال قسمت شناختی مغز کمک می کند. اما قبل از تعمیم این نتایج و کشف تاثیر این پتانسیل بر روی انسان ها، به آزمایشات انسانی نیاز می باشد.
در این میان برخی از بررسی ها دریافته اند که مکمل های سیر برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر مفید است .
۷. از خواص سیر افزایش طول عمر می باشد
اساساً اثبات اثرات بالقوه خواص سیر بر طول عمر در انسان غیرممکن است.
اما با توجه به اثرات مثبت آن بر روی عوامل بیماری زایی همچون فشار خون، ادعای توانایی سیر در افزایش طول عمر، منطقی به نظر می رسد.
براساس تحقیقی در کشور چین در سال ۲۰۱۹، سالمندانی که حداقل در هفته یک بار سیر مصرف می‌کردند نسبت به کسانی که کمتر از یک بار در هفته سیر می خوردند، عمر طولانی‌تری داشتند .
براساس یافته های دیگری، این واقعیت که سیر امکان دفاع در برابر بیماری های عفونی را دارد نیز بسیار حائز اهمیت است. چنین بیماری هایی به ویژه در افراد مسن یا افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، از علل شایع مرگ و میر به شمار می آیند.
۸. مکمل های سیر موجب بهبود عملکرد ورزشی می شوند
سیر یکی از اولین مواد “افزایش دهنده عملکرد” بوده است.
تمدن های باستان از سیر برای کاهش میزان خستگی و بالا بردن ظرفیت کاری کارگران استفاده می کردند. ورزشکاران المپیک در یونان باستان برای بهبود عملکرد خود سیر مصرف می کردند.
در حالی که تحقیقات بر روی موش های آزمایشگاهی نشان داده است که سیر به عملکرد ورزشی کمک می کند، مطالعات انسانی چندانی در این زمینه انجام نشده است.
مطالعه ای که اخیراً انجام شده نشان داده است که سیر نتوانسته در بهبود عملکرد دوچرخه سواران در یک آزمایش ۴۰ کیلومتری با مدت زمان مشخص، تاثیر مثبتی داشته باشد. با این حال، احتمال دارد که سیر استرس اکسیداتیو مرتبط با ورزش و آسیب عضلانی را کاهش دهد .
همچنین یک مطالعه ی کوچک در سال ۲۰۱۵ اذعان داشت که مکمل های سیر ظرفیت اکسیژن را در طول ورزش افزایش می دهند .
۹. خوردن سیر به سم زدایی بدن از فلزات سنگین کمک می کند
براساس یافته های موجود، مصرف سیر در دوزهای بالا، بدلیل ترکیبات گوگردی موجود در آن، از آسیب ناشی از مسمومیت اندام های حیاتی بدن بر اثر فلزات سنگین محافظت می کند.
افراد مختلف به دلیل شرایط محیطی مانند هوایی که تنفس می کنیم و قابلمه هایی که در آن غذا می پزیم ممکن است در معرض فلزات سنگین مانند سرب، جیوه، آلومینیوم و غیره قرار بگیرند، این فلزات در بدن رسوب کرده و منجر به بروز بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی می گردند.
آلیسین موجود در سیر می تواند به کاهش سطح سرب در خون و اندام های حیاتی شما کمک کند.
در سال ۲۰۱۲، مطالعه ای بر روی کارمندان کارخانه باتری خودرو (که بیش از حد در معرض سرب قرار داشتند) نشان داد که سیر سطح سرب موجود در خون را ۱۹٪ کاهش می دهد. همچنین موجب کاهش بسیاری از علائم بالینی مسمومیت از جمله سردرد و فشار خون بالا نیز می گردد.
مصرف سه دوز سیر در روز حتی از داروی پنی سیلامین (D-penicillamine) نیز در کاهش علائم این بیماری عملکرد بهتری داشته است.
۱۰. سیر موجب تقویت استخوان ها می گردد
در چندین مطالعه اثرات سیر بر سلامت استخوان ها به خصوص استخوان زنان پس از یائسگی مورد اندازه گیری قرار گرفته است.
نتایج یک کارآزمایی بالینی منتشر شده در سال ۲۰۱۷ با دادن روزانه یک قرص معادل ۲ گرم سیر تازه به شرکت کنندگان، نشان داد که سیر می تواند استرس اکسیداتیو – یکی از علل پوکی استخوان – را کاهش دهد.
بنا بر نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۱۸ نیز مصرف ۱ گرم مکمل سیر در روز به مدت ۱۲ هفته، به کاهش دردهای استخوانی در زنان مبتلا به آرتروز زانو و چاقی یا اضافه وزن کمک می کند.
۱۱. سیر به راحتی در رژیم غذایی شما گنجانده می شود و طعم بهتری به آن می دهد
مورد آخر مربوط به خواص سلامتی نیست، اما همچنان می توان گفت که نکته ی با اهمیتی است.
گنجاندن سیر در رژیم غذایی بسیار آسان است. سیر را می توان به بیشتر غذاها، به ویژه انواع سوپ ها و سس ها اضافه کرد. همچنین طعم قوی سیر می تواند به برخی غذاها که مزه ی بخصوصی ندارند طعم مطبوعی دهد.
سیر را می توانید به شکل های مختلف تهیه کنید، از حبه ی کامل و خمیر سیر گرفته تا پودرها و مکمل هایی مانند عصاره و روغن سیر در بازار موجود است.
روش معمول استفاده از سیر این است که چند حبه سیر تازه را با دستگاه پرس سیر فشار دهید تا له شود، سپس به آن کمی روغن زیتون خالص و نمک بیفزایید و به عنوان یک سس بسیار ساده و مغذی سالاد میل کنید.
عوارض جانبی سیر
به خاطر داشته باشید که سیر دارای عوارضی مانند بوی بد دهان است، و برخی افراد نیز به سیر حساسیت دارند.
سیر همچنین بر توانایی لخته شدن خون تأثیر می گذارد. اگر به اختلال خونریزی مبتلا بوده و یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید، قبل از افزایش میزان مصرف سیر حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
خلاصه و جمع بندی خواص سیر
هزاران سال است که مردم به خواص دارویی سیر اعتقاد دارند. امروزه علم نیز برخی از این باورها را تأیید می کند.
سیر برای اکثر افراد بی خطر است. اما اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید، قبل از افزایش مصرف سیر با پزشک مشورت کنید.
